Richtlijn modernisering consumentenbescherming
Als u een online verkoopplatform of webshop bezit, krijgt u vanaf mei 2022 te maken met nieuwe regels op het gebied van consumentenbescherming. Hierbij gaat het onder andere om een informatieplicht en nieuwe regels voor reviews, gepersonaliseerde aanbiedingen, prijsverminderingen en gratis digitale diensten. In dit artikel leest u wat er gaat veranderen en hoe u uw organisatie hierop het beste kunt voorbereiden.
Met deze richtlijn wordt de huidige regelgeving op het gebied van consumentenbescherming gemoderniseerd. Tegelijkertijd wordt de handhaving van het consumentenrecht en het toezicht op de naleving daarvan aangescherpt. Zo worden er nieuwe regels geïntroduceerd ten aanzien van onlinemarktplaatsen, online zoekfunctionaliteiten en online reviews. De richtlijn wordt vrijwel één-op-één overgenomen in de Nederlandse wet en moet in november 2021 worden geïmplementeerd. Vanaf 22 mei 2022 moet de richtlijn vervolgens worden toegepast door alle EU-lidstaten.
Informatieverplichtingen
Voor onlinemarktplaatsen en aanbieders van online zoekfuncties gaan nieuwe regels gelden. Zo zijn er specifieke informatieverplichtingen in de richtlijn opgenomen die gelden in de fase voorafgaand aan de totstandkoming van de overeenkomst. Deze fase wordt de precontractuele fase genoemd.
Een onlinemarktplaats is een dienst die gebruik maakt van software, een website of een deel van een website waarop consumenten overeenkomsten kunnen sluiten met verkopers van producten of met andere consumenten.
Voordat de consument gebonden is aan een overeenkomst die gesloten wordt op een onlinemarktplaats, moet door de aanbieder van de onlinemarktplaats de volgende informatie zijn verstrekt:
- Informatie over de belangrijkste factoren (parameters) die de rangschikking (volgorde) bepalen van de aanbiedingen die de consument worden aangeboden. Ook de onderlinge relatie tussen deze factoren moet worden toegelicht. Algoritmes hoeven niet bekend gemaakt te worden;
- Informatie over het al dan niet van toepassing zijn van het consumentenrecht;
- Informatie over de hoedanigheid van de aanbieder van het product of de dienst (handelaar, particulier of consument);
- Informatie over de verdeling van verplichtingen tussen de verkoper van het product of de dienst. Zo moeten digitale platforms aan consumenten laten weten wie verantwoordelijk is voor de levering en het afhandelen van retourzendingen, zodat een consument moet weten wie hij of zij moet benaderen bij vragen of problemen.
Deze informatie moet op een specifieke afdeling van de online interface worden geplaatst. De informatie moet bovendien gemakkelijk toegankelijk zijn voor de consument vanaf de pagina waarop het product of de dienst wordt aangeboden. Het is niet voldoende om deze informatie alleen maar in de algemene voorwaarden op te nemen.
Reviews en gepersonaliseerde aanbiedingen
Online beoordelingen, recensies en aanbevelingen van andere consumenten spelen een belangrijke rol voor consumenten bij de beslissing om een product wel of niet aan te schaffen. De nieuwe richtlijn bevat daarom regels omtrent de authenticiteit van dergelijke beoordelingen en aanbevelingen. Deze regels zullen gaan gelden voor handelaren die toegang bieden tot consumentenbeoordelingen van producten.
Voor deze handelaren gaat de verplichting gelden dat zij consumenten moeten informeren over hoe men controleert of de beoordelingen afkomstig zijn van consumenten die het product daadwerkelijk hebben gekocht. Dit kan bijvoorbeeld inhouden dat de handelaar degene die de beoordeling geplaatst heeft verzoekt om informatie aan de hand waarvan kan worden nagegaan of de consument het product daadwerkelijk heeft gebruikt of aangekocht. Daarnaast wordt het verboden om alleen positieve beoordelingen te publiceren en de negatieve te verwijderen.
Ook moeten online handelaren aan consumenten laten weten of zij een gepersonaliseerde aanbieding krijgen, bijvoorbeeld doordat een algoritme bijhoudt wat de desbetreffende consument heeft gekocht en welke websites hij of zij heeft bekeken. Uiteraard is op het doen van een gepersonaliseerd aanbod ook de AVG van toepassing.
‘Gratis’ digitale diensten
Consumenten krijgen bovendien meer rechten bij het gebruik van ‘gratis’ digitale diensten, waarvoor zij hun persoonlijke gegevens moeten opgeven. Denk hierbij aan social media. In dergelijke gevallen wordt er in feite door de consument met persoonsgegevens betaald zonder dat er ook in geld wordt betaald. Met de komst van de nieuwe richtlijn zal voor consumenten bij een online aankoop met behulp van persoonsgegevens dezelfde bescherming gaan gelden als bij de online aankoop tegen een prijs in geld.
Prijsvoordelen
De richtlijn bevat ook een bepaling over zogenoemde ‘van voor’ aanbiedingen. De online handelaar dient bij aankondigingen van prijsverminderingen als referentieprijs (‘van’-prijs) de laagste vorige prijs te hanteren. Het gaat dan om de prijs die door hem is toegepast gedurende een periode van ten minste 30 dagen voorafgaand aan de prijsvermindering. Vergelijkingen met de concurrent of een korting ten opzicht van de adviesprijs blijven wel gewoon nog toegestaan.
Sancties
De Autoriteit Consument en Markt (ACM) houdt samen met de Autoriteit Financiële Markten (AFM) toezicht op de naleving van de nieuwe regels. Als bedrijven zich niet aan de regels houden, wordt dit gezien als een oneerlijke handelspraktijk. De ACM en AFM zijn bovendien bevoegd om boetes op te leggen. De boetes kunnen oplopen tot 4% van de jaaromzet of een maximumboete van 2 miljoen euro. Als en overtreding vaker voorkomt, kan het percentage oplopen naar 10% van de jaaromzet. De kans is groot dat een aanzienlijk deel van de handhaving zal plaatsvinden naar aanleiding van klachten door consumenten.
Het is verstandig om niet tot mei volgend jaar te wachten met het doorvoeren van de bovengenoemde nieuwe regels. Door uw bedrijf alvast volgens de nieuwe regels in te richten kunt u uzelf op een positieve manier onderscheiden van uw concurrenten.
Bent u benieuwd wat wij hierin voor u kunnen betekenen? Neem dan contact met ons op.